Xe nâng tay là trợ thủ đắc lực trong mọi kho xưởng, nhưng sau một thời gian sử dụng, bánh xe sẽ bị mài mòn, nứt vỡ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và an toàn. Việc thay thế bánh xe là yêu cầu bảo dưỡng tất yếu. Thay vì tốn chi phí gọi thợ, bạn hoàn toàn có thể tự mình thực hiện với hướng dẫn chi tiết của chúng tôi.
Bài viết này, Tiến Phát hướng dẫn cho bạn cách tháo bánh xe nâng tay một cách toàn diện nhất, từ việc chuẩn bị, phân loại bánh xe cho đến hướng dẫn tháo bánh xe nâng tay từng bước, đảm bảo bất kỳ ai cũng có thể thực hiện thành công.
Checklist dụng cụ và an toàn trước khi bắt đầu
Sự chuẩn bị kỹ lưỡng là chìa khóa cho một quy trình tháo lắp an toàn và hiệu quả. Đừng bỏ qua bước này.
Dụng cụ cần thiết
- Dụng cụ chung: Búa, găng tay bảo hộ, giẻ lau, mỡ bôi trơn trục bánh.
- Dụng cụ cho bánh lái (bánh lớn):
- Kìm mở phe bánh xe nâng (kìm mở phanh trong/ngoài).
- Tua vít tháo vòng hãm dẹp (để nạy vòng phe nếu cần).
- Dụng cụ cho bánh tải (bánh nhỏ):
- Đột/chốt tháo trục 15mm hoặc thanh kim loại cứng có đường kính tương đương.
- Một búa tạ nhỏ hoặc búa tháo bánh xe nâng.
Lưu ý an toàn tuyệt đối
- Mặt bằng: Thực hiện trên nền phẳng, cứng, không dốc.
- An toàn cá nhân: Luôn đeo găng tay để tránh dầu mỡ và các cạnh sắc.
- Cố định xe: Đảm bảo xe nâng tay đã được hạ càng xuống mức thấp nhất và không trôi trượt.
Các vấn đề thường gặp
Trước khi tháo, bạn cần biết mình đang xử lý loại bánh nào và tại sao cần thay thế chúng.
Phân biệt bánh lái và bánh tải xe nâng tay
- Bánh Lái (Bánh Lớn): Gồm 2 bánh lớn nằm ngay dưới cụm bơm thủy lực. Chúng chịu trách nhiệm điều hướng và chịu tải chính. Kích thước phổ biến là bánh lái PU 180×50 hoặc bánh lái 200×50 xe nâng tay.
- Bánh Tải (Bánh Nhỏ/Con Lăn): Là các bánh nhỏ nằm ở đầu hai càng nâng, chịu trách nhiệm nâng và di chuyển pallet. Kích thước thông dụng là bánh tải xe nâng tay 80×70.
Khi nào cần thay bánh xe?
- Bánh PU bị tuột lớp PU khỏi lõi gang hoặc nylon.
- Bánh bị mòn hình côn (mòn không đều), gây khó khăn khi di chuyển.
- Bánh kẹt không quay do bạc đạn/vòng bi bị hỏng hoặc kẹt dị vật.
- Bánh nứt vỡ do va đập hoặc do chất lượng vật liệu kém.
- Bánh tải mòn lệch kêu rít khi di chuyển.
Hướng dẫn cách tháo bánh lái xe nâng tay (Bánh lớn)
Đây là cách tháo bánh lái xe nâng tay theo thứ tự tháo lắp bánh xe nâng tay chuẩn kỹ thuật.
Bước 1: Lật nghiêng xe nâng tay
Đây là cách lật xe nâng tay để tháo bánh an toàn nhất. Hạ càng nâng xuống mức thấp nhất. Dùng một tay giữ chặt tay cầm, tay kia nắm vào khung xe và từ từ lật nghiêng xe 90 độ, để lộ ra cụm bánh lái.
Bước 2: Dùng kìm mở vòng phe (phanh chặn)
Đây là bước quan trọng nhất trong cách tháo vòng phe bánh lái. Dùng kìm mở phe bánh xe nâng chuyên dụng kẹp vào hai lỗ nhỏ trên vòng phe/phanh chặn và bóp nhẹ để vòng phe mở ra. Nhẹ nhàng lấy vòng phe ra khỏi rãnh trên trục.
Bước 3: Rút trục và tháo bánh xe cũ
Sau khi tháo vòng phe, bạn có thể dễ dàng rút trục bánh ra khỏi khung. Bánh xe cũ và các vòng bi/bạc đạn sẽ tự động rơi ra. Hãy cẩn thận để không làm mất các long đền (vòng đệm) nếu có.
Bước 4: Vệ sinh và lắp bánh mới
- Dùng giẻ sạch lau kỹ trục bánh và hốc bánh xe.
- Kiểm tra bạc đạn bánh xe nâng tay. Nếu bạc đạn cũ còn tốt, bạn có thể tái sử dụng. Nếu không, hãy thay thế.
- Tra một lớp mỡ bôi trơn mỏng lên trục và vào bên trong bạc đạn mới.
- Thực hiện bánh lái PU 180×50 tháo lắp bằng cách đưa bánh xe mới (ví dụ loại PU 180×50 hoặc 200×50) vào vị trí, sau đó xuyên trục qua.
- Lắp lại vòng phe vào đúng rãnh trên trục. Đảm bảo vòng phe đã nằm chắc chắn trong rãnh.
Hướng dẫn cách tháo bánh tải xe nâng tay (Bánh nhỏ)
Cách tháo bánh tải xe nâng tay (hay cách tháo bánh tải đầu càng) có khác biệt so với bánh lái.
Bước 1: Nâng càng xe và cố định
Bơm tay cầm để nâng hai càng xe lên một độ cao vừa phải, đủ để bánh tải không chạm đất và bạn có đủ không gian để thao tác. Chèn một thanh gỗ dưới càng để cố định.
Bước 2: Dùng đột đóng chốt hãm
Bánh tải được cố định bằng một chốt hãm nhỏ xuyên qua khung càng. Đặt đầu của đột/chốt tháo trục 15mm vào một đầu của chốt hãm. Dùng búa đóng mạnh và dứt khoát để đẩy chốt hãm ra khỏi lỗ.
Bước 3: Tháo bánh xe cũ
Khi chốt hãm đã được tháo, trục và bánh xe nhỏ (bánh tải PU 80×70 lõi gang chẳng hạn) sẽ lỏng ra. Bạn chỉ cần rút chúng ra khỏi khung càng.
Bước 4: Vệ sinh và lắp bánh mới
- Tương tự bánh lái, hãy vệ sinh sạch sẽ hốc bánh.
- Tiến hành tháo lắp bánh nhỏ xe nâng tay bằng cách đặt bánh xe mới vào vị trí.
- Xuyên trục qua bánh xe và căn chỉnh cho lỗ trên trục thẳng hàng với lỗ trên khung càng.
- Cuối cùng, dùng búa đóng chốt hãm trở lại vị trí cũ để cố định cụm bánh xe.
Các lỗi sai khiến bánh xe nhanh hỏng
- Lắp sai kỹ thuật: Bánh xe nâng tay nhanh hỏng vì lắp sai, ví dụ như không lắp vòng phe đúng cách khiến bánh bị lỏng và phá hỏng bạc đạn.
- Không bảo dưỡng: Không vệ sinh/tra mỡ bánh xe nâng tay định kỳ khiến bụi bẩn và độ ẩm phá hủy bạc đạn.
- Sử dụng sai môi trường: Dùng bánh Nylon trên nền gồ ghề hoặc bánh PU trong môi trường hóa chất mạnh.
- Vấn đề: Khi cần tháo bánh xe nâng tay bị kẹt, nguyên nhân thường do bạc đạn bị vỡ hoặc trục bị rỉ sét.
FAQs – Những câu hỏi thường gặp
1. Khi nào tôi nên thay bánh xe nâng tay?
Bạn nên thay khi thấy các dấu hiệu mòn rõ rệt (bánh bị mòn hình côn), lớp PU/cao su bị bong tróc, bánh bị nứt vỡ hoặc khi di chuyển phát ra tiếng kêu lạ từ cụm bánh xe.
2. Sự khác biệt giữa bánh xe PU, Nylon và Cao su là gì?
- PU (Polyurethane): Phổ biến nhất, êm, bám sàn tốt, phù hợp nền epoxy, gạch men.
- Nylon: Siêu cứng, chịu tải nặng, dùng trong môi trường ẩm, hóa chất nhưng khá ồn và dễ làm hỏng nền mềm.
- Cao su: Êm nhất, giảm xóc tốt nhưng độ bền và khả năng chịu tải không bằng PU và Nylon.
3. Tôi có thể chỉ thay một bên bánh xe không?
Bạn có thể, nhưng chúng tôi khuyến nghị nên thay cả cặp (cả 2 bánh lái hoặc cả 2 bánh tải) để đảm bảo sự cân bằng, tránh tình trạng mòn lệch và giúp xe di chuyển ổn định hơn.
4. Chốt hãm bánh tải bị kẹt cứng, tôi phải làm sao?
Nếu chốt bị kẹt do rỉ sét, hãy xịt một ít dung dịch chống rỉ sét (như RP7) và chờ vài phút trước khi dùng đột và búa đóng mạnh hơn.
Lời kết
Việc nắm vững cách tháo bánh xe nâng tay không chỉ giúp bạn tiết kiệm chi phí sửa chữa mà còn chủ động hơn trong việc bảo dưỡng thiết bị. Bằng cách tuân thủ đúng thao tác tháo lắp và các lưu ý an toàn, bạn hoàn toàn có thể kéo dài tuổi thọ cho chiếc xe nâng tay của mình. Chúc bạn thực hiện thành công!
